De vele belangrijke functies van speeksel en mogelijke problemen

Speeksel is een doorzichtige, enigszins stroperige vloeistof die wordt uitgescheiden door drie paren grotere speekselklieren en honderden kleine klieren verspreid over het mondslijmvlies. De normale gemiddelde dagelijkse speekselproductie ligt tussen de 500 ml en 1500 ml per dag. De 3 paren grote speekselklieren zijn de oorspeekselklier (glandula parotis), de speekselklier onder de onderkaak (glandula submandibularis) en onder de tong bevinden zich nog 2 speekselklieren (glandula sublingualis). Speeksel heeft vele belangrijke functies, zoals smering bij kauwen, slikken en bij spreken, bevochtiging en reiniging van het mondslijmvlies, bescherming tegen tanderosie door buffering van zuren, bescherming tegen tandbederf door herstel van beschadigd tandglazuur, bescherming tegen infecties door antimicrobiële eiwitten. Afwijkingen en problemen met speeksel kunnen leiden tot diverse mond-gerelateerde klachten, waaronder snellere ontwikkeling van gaatjes, grotere kans op ontstoken tandvlees, snellere ophoping van tandplak en voedselresten, gescheurde mondhoeken, grotere kans op schimmelinfecties en meer. Mogelijke oorzaken van speekselproblemen zijn onder andere mondademhaling, bijwerkingen van medicatie, bestraling, operaties of verwondingen, overmatig alcoholgebruik, roken, uitdroging en chronische stress. Bij aanhoudende klachten is het verstandig om een speekselonderzoek te overwegen om de hoeveelheid en samenstelling van het speeksel te bepalen. Het Nederlands Speekselcentrum heeft speekselklinieken waar u terecht kunt voor diagnostiek en advies. Klik hier voor meer informatie over speeksel, kauwen, slikken en bij spreken, speeksel, bevochtiging en reiniging: van het mondslijmvlies, speeksel; bescherming tegen tanderosie, door buffering van zuren, bescherming tegen tandbederf, door herstel van beschadigd tandglazuur, bescherming tegen infecties, door antimicrobiële eiwitten.